लमजुङ: कल्मेडाँडा नजिकै १० घर थिए । २०५६ तिर तत्कालीन विद्रोही माओवादी र शाही नेपाली सेनाले गाउँमा आएर अनेकन दुःख दिन थाले । असुरक्षित महसुस गरी गाउँले सबै विस्थापित भए । कोही हिलेटक्सार, कोही तनहुँको बाइसजाँगर, कोही तल्लो गाउँ भुस्मे झरे । त्यसपछि उनीहरू गाउँ फर्केनन् । अमेरिका बस्ने भुस्मेका जीतबहादुर तामाङले द्वन्द्वका कारण विस्थापित गाउाँमा शान्ति डाँडा (पिस हिल) निर्माण गर्ने अठोट लिए । २ दशक बढी अमेरिका बसेका उनी गाउँ फर्किएर पिस हिल निर्माण थाले ।
बेंसीसहर–१० कल्मेडाँडामा नजिकै मर्स्याङ्दी–८ भुस्मेका ५७ वर्षीय तामाङले झकिझकाउ बनाएका छन् । अहिले उक्त ठाउँमा दैनिक पर्यटक आउँछन् । फोटो, भिडियो बनाएर पोस्ट गर्छन् । टिकटक बनाउँछन् । केहीले भ्लगसमेत बनाएका छन् । साढे २ करोड रुपैयाँ खर्चेर निर्माण गरिएको पिस हिल स्टेसनको बुधबार एमाले उपमहासचिव एवं गण्डकी प्रदेशका संस्थापक मुख्यमन्त्री पृथ्बीसुब्बा गुरुङले उद्घाटन गरे ।
तामाङले १४ रोपनीमा पिस हिल स्टेसन तयार पारेका हुन । नजिकै ५५ रोपनीमा स्याउ, किबी, तरकारीलगायतको खेती गरेका छन् । शान्ति डाँडामा उनले हिमालको चित्र कोरेका छन् । नेपाल र शान्तिको झन्डा फहराएका छन् । भगवान् गौतमबुद्धको ठूलो प्रतिमा राखिएको छ ।
सरदार भक्ति थापा, राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे, भूगोलविद् डा. हर्क गुरुङ र आफ्नो बुबा कमानसिंह तामाङको अर्धकदको सालिक राखेका छन् । पशुपतिनाथ, गुम्बा, चर्च र मस्जिदको नमुना राखिएका छन् । फोटो र भिडियो खिच्नेका लागि आकर्षक पार्क र विभिन्न चिह्न निर्माण गरेका छन् । ‘यो एउटा विस्थापित ठाउँ हो । कुनै बेला अशान्ति भएको ठाउँ हो । म यही ठाउँलाई शान्ति क्षेत्र बनाउँछु भनी अमेरिकाबाट फर्किएको हुँ,’ तामाङले भने, ‘म यहाँ कमाउन आएको होइन । कमाउनलाई अमेरिका नै ठीक छ । गाउँठाउँको माया लागेर फर्किएको हुँ । केही गरौं भन्ने अठोट हो ।’
पिस हिलका प्रबन्धक होमलाल लामाका अनुसार समुद्री सतहदेखि १ हजार ९ सय ६५ मिटर उचाइको उक्त ठाउँ घुम्न आउनेका लागि उनले २ वटा एट्याच बाथरुमसहितको कोठा निर्माण गरेका छन् । ठूलासाना गरी ५ वटा अन्य कोठा छन् । ४ वटा कोठा थप्ने तयारी छ । टेन्टको व्यवस्था छ । ‘एकैपटक ९२ जनासम्म पर्यटकलाई व्यवस्थापन गरेका छौं,’ उनले भने, ‘यति नै क्षमता हो भनेर भन्ने अवस्था छैन ।’ सोलार जडान गरिएको र हाइस्पिडको इन्टरनेट सेवा छ । यसलाई ‘रिसोर्ट’ को अवधारणाबाट अघि बढाइएको उनले बताए ।
तामाङका अनुसार पिस हिल आउनेलाई सांस्कृतिक कार्यक्रम देखाइने गरिन्छ । फिल्म सुटिङका लागि राम्रो स्थल रहेको उनले सुनाए । आँखै अगाडि लमजुङ, अन्नपूर्ण, माछापुच्छ्रे, ङादीचुली, डा. हर्क हिमाल, मनास्लुलगायतका दर्जन हिमशृंखला देख्न सकिने उनले बताए । मौसममा लालीगुराँस, मर्स्याङ्दीको नागबेली, बेंसीसहरबजार, छिमेकी मनाङ, कास्की, तनहुँ, स्याङ्जा, गोरखा, नवलपुरका डाँडाकाँडा देख्न सकिने उनले बताए ।
एमाले उपमहासचिव एवं गण्डकी प्रदेशका संस्थापक मुख्यमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङका अनुसार धेरैको सपनाको सहर अमेरिकाबाट आफ्नो गाउँ फर्केर पर्यटन विकासमा धेरै जना आकर्षित भइरहेको बताए । यसले गाउँलेलाई गाउँ पनि रोजगारी दिन्छ । ‘जीत तामाङ एउटा उदाहरण हो । कति नेपाली अमेरिकाबाट फर्केर आफ्नै गाउँठाउँ आउन खोजिरहेका छन्,’ उनले भने, ‘विदेशको सीप, अनुभव, काम गर्ने तौरतरिका र आम्दानी लिएर मातृभूमिको सेवा आउनेलाई प्रशंसा गर्नुपर्छ ।’
पर्यटकीय बाह्रापोखरी (बराहपोखरी) जाने ठाउँ पनि भएकाले पिस हिल उक्त पदमार्गमा पर्छ । उक्त पदमार्गका लागि मर्स्याङ्दी गाउँपालिकाले २ लाख बजेट विनियोजन गरेको छ । बेंसीसहर नगरपालिकाले यसअघि नै २ लाख बजेट विनियोजन गरी कार्यान्वयन गरिसकेको छ । बेंसीसहर नगरपालिका प्रमुख गुमानसिंह अर्याल र मर्स्याङ्दी गाउँपालिका अध्यक्ष अर्जुन गुरुङले पदमार्ग निर्माणमा जोड दिँदै बजेट विनियोजन गरिने बताए । पिस हिल मर्स्याङ्दी गाउँपालिका र बेंसीसहर नगरपालिकाको सीमाक्षेत्रमा पर्छ । मर्स्याङ्दी गाउँपालिकाको बाटो सहज हुने भएकाले पर्यटक बेंसीसहरबाट ४५ मिनेटदेखि १ घण्टाको बाटो भुस्मेसम्म सवारीसाधनको यात्रा गर्छन् । त्यसपछि उत्तिकै समय लगाएर पैदल पिस हिल पुग्छन् ।
