काठमाडौ: समकालीन विश्वमा चीन दोस्रो ठूलो कार बजार र अर्थतन्त्रको आकारमा पनि दोस्रो स्थानमा रहेको छ। विगतमा बाह्य उद्योगीहरूका लागि चीन एक उर्वर भूमी थियो, जहाँ विश्वका ठूला कार उत्पादकहरूले ठूलो मुनाफा आर्जन गरेका थिए। लाखौँ कार बिक्री गरेर अर्बौँको मुनाफा कमाउने ती कम्पनीहरूको सुनौलो समय भने हाल आएर अकस्मात अन्त्य हुन थालेको छ।
चीनमा विद्युतीय सवारी साधन उत्पादकहरूको तीव्र विकासले गर्दा प्यासेन्जर कार सेगमेन्टमा विश्वका ठूला कार उत्पादकहरू प्रतिस्पर्धामा पछि पर्न थालेका छन्। चिनियाँ सवारी साधन उत्पादक बीवाईडी संसारको सबैभन्दा धेरै विद्युतीय कार बिक्री गर्ने कम्पनी भइसकेको छ। यो प्रवृत्ति कायम रहेमा केही वर्षभित्रै बीवाईडीले परम्परागत ठूला कार निर्माताहरूलाई उछिन्नेछ। हालै जर्मन कार निर्माता कम्पनी फक्सवागनले पनि लागत कटौती गर्न जर्मनीको एक प्लान्ट नै बन्द गर्नुपर्ने स्थिति आएको घोषणा गरेको छ, जसले परम्परागत कार निर्माताहरूको संकटलाई थप बल दिएको छ।
सन् २००० देखि फक्सवागन चीनमा सर्वाधिक कार बिक्री गर्ने कम्पनीका रूपमा अग्रपंक्तिमा थियो, तर हालै बीवाईडीले यो स्थान कब्जा गरेको छ। अन्य ठूला कार उत्पादकहरू, जस्तै टोयोटा, फोर्ड, र जनरल मोटर्सले पनि चीनमा आफ्नो बजार हिस्सा गुमाउँदै गएका छन्। विदेशी कार निर्माताहरूको बिक्री हिस्साले २०२४ को जुलाईमा ३३ प्रतिशतमा झरेको छ, जुन २ वर्षअघिको तुलनामा ५३ प्रतिशतबाट घटेको हो।
चीनमा विद्युतीय सवारी साधनको बढ्दो मागले गर्दा परम्परागत कार निर्माताहरूले आफ्नो व्यवसायिक रणनीति परिवर्तन गर्नुपर्ने बाध्यता आएको छ। जापानी कार निर्माता मित्सुबिसीले हालै चिनियाँ साझेदारसँगको सहकार्य तोडेर चीनमा कार उत्पादन बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ। होन्डा, हुन्डाई, र फोर्डले पनि खर्च कटौतीका लागि कर्मचारी घटाउने र प्लान्ट बन्द गर्ने योजना बनाएका छन्।
विदेशी कार उत्पादकहरूले अहिले विद्युतीय सवारी साधन उत्पादन र सफ्टवेयरमा अग्रणी भूमिका खेल्न नसक्दा चीनमा आफ्नो प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता गुमाएका छन्। यसले चीनलाई विद्युतीय सवारी साधन उत्पादन र निर्यातको केन्द्र बनाएको छ। सन् २०२४ मा चीनमा १ करोड विद्युतीय सवारी साधन बिक्री हुने अनुमान गरिएको छ, जुन ४ वर्षअघिको तुलनामा निकै ठूलो वृद्धि हो।
चीनको विद्युतीय सवारी साधन उत्पादन क्षमतामा भएको वृद्धिले विदेशी कार निर्माताहरूलाई ठूलो चुनौती दिएको छ। चीनले विद्युतीय कार उत्पादनका लागि ब्याट्री प्रविधि, उत्पादन क्षमता, र सप्लाई चेनमा आफ्नो प्रभुत्व बलियो बनाएको छ। बीवाईडीले सन् २०२३ मा ३० लाखभन्दा बढी विद्युतीय सवारी साधन विश्वभर बिक्री गरेको थियो, जुन २०२२ को तुलनामा ६२ प्रतिशतले धेरै हो।
विश्वभर चिनियाँ विद्युतीय सवारी साधनहरूको निर्यात पनि तीव्र रुपमा बढिरहेको छ। २०२३ मा चीनले ४० लाख कार निर्यात गरेको थियो, जसले चीनलाई विश्वको सबैभन्दा ठूलो कार निर्यातकर्ता बनाएको छ। यो वृद्धिले जापान र जर्मनीलाई उछिनेर चीनलाई अग्रस्थानमा पुर्याएको छ।
युरोप र अमेरिका पनि चीनसँगको यो प्रतिस्पर्धालाई ध्यानमा राख्दै चिनियाँ विद्युतीय सवारी साधनमा उच्च कर लगाउन थालेका छन्, तर यसले कुन परिणाम ल्याउनेछ भन्ने भविष्यले मात्र देखाउनेछ।
चीनको अटोमोबाइल उद्योग अब विश्वको नयाँ केन्द्र बन्न पुगेको छ। ठूला सवारी साधन निर्माताहरू चिनियाँ कम्पनीहरूसँग साझेदारी गर्न इच्छुक देखिएका छन्। फक्सवागनले हालै चिनियाँ ईभी कम्पनी एक्सपाङको ५ प्रतिशत सेयर खरिद गरेको छ। यसका साथै अन्य ठूला कम्पनीहरूले पनि चिनियाँ सवारी साधन निर्मातासँग सहकार्य गरिरहेका छन्।
चिनियाँ कम्पनीहरूले विश्वभर आफ्नो उपस्थिति बढाउँदै लगिरहेका छन्, जसले चीनलाई विद्युतीय सवारी साधन उत्पादन र निर्यातको केन्द्र बनाएको छ।
