CT-Scan (सीटी स्क्यान) भनेको के हो?
कम्प्युटेड टोमोग्राफी (CT) Computed tomography (CT) एक इमेजिङ प्रविधि हो जसले विभिन्न कोणहरूमा लिइएको एक्स-रे तस्विरहरूको श्रृंखलालाई संयोजन गर्दछ र यी एक्स-रेहरूबाट तस्विरहरू (छवि) सिर्जना गर्न कम्प्युटर प्रयोग गर्दछ। यो व्यापक र सरल रूपमा उपलब्ध छ, सीटी स्क्यान छिटो छ, र आन्तरिक अंगहरू र संरचनाहरूको विस्तृत दृश्य सीटी स्क्यानले प्रदान गर्दछ। सीटी स्क्यानमा संलग्न विकिरणको मात्रा चिन्ताजनक र हानिकारक हुन सक्छ। प्रत्येक स्क्यानको समयमा विकिरणको जोखिम वातावरणबाट प्राकृतिक विकिरणको जोखिममा केही महिना र वर्षहरू बीचको बराबर हो भन्ने पाइन्छ। धेरै वर्ष पछि, एक्सपोजरको माध्यमबाट क्यान्सरको विकास हुने सम्भावना एकदमै सानो मानिन्छ (२००० मा १ भन्दा कम)। साथै, गर्भवती महिलाहरूको लागि सीटी-स्क्यान प्रयोग गर्न सल्लाह दिइँदैन।
CT स्क्यानका लागि सामान्य प्रयोगहरू पत्ता लगाउने हो:
• आन्तरिक अंगको ट्युमर
• फ्र्याक्चर
• आन्तरिक रक्तस्राव
• रक्त नली रोग
मेङ्गेटिक रिसुन्नेस इमेजिङ (MRI) भनेको के हो?
मेङ्गेटिक रिसुन्नेस इमेजिङ (Magnetic resonance imaging ) (MRI) एक इमेजिङ टेक्नोलोजी हो जसले प्रोटोनको स्थान र स्थानीय रासायनिक वातावरण पत्ता लगाउन बलियो चुम्बकीय क्षेत्र भित्र nonionizing रेडियो फ्रिक्वेन्सी (RF) विकिरण प्रयोग गर्दछ। यसले शरीर भित्रका विभिन्न आन्तरिक अंगहरूमा आवश्यक जानकारी प्रदान गर्दछ। यसलाई सम्पूर्ण शरीरमा रोग पत्ता लगाउन बिशेष प्रविधिको रूपमा प्रयोग गरिन्छ । र अन्य परीक्षणहरूले पर्याप्त जानकारि नआएमा बिरामीको पुर्ण निदान प्रदान गर्न प्रयोग गरिन्छ । एम आर आईको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण जोखिम कुनै पनि चुम्बकीय प्रत्यारोपण (दन्त प्रत्यारोपण, कार्डियाक प्रत्यारोपण, एन्युरिज्म चिप) प्रभावमा आउन सक्छ। यसले प्रत्यारोपणलाई विस्थापित वा ओभरहेट गर्न सक्छ।
एम आर आई स्क्यानहरू सामान्यतया हड्डी, अंगहरू र जोर्नीहरूसँग सम्बन्धित रोगहरूको निदान गर्नका लागि हुन्, जसमा निम्नलाई असर गर्नेहरू समावेश छन्:
• ट्युमर सहित मस्तिष्क चोटहरू
• स्पाइनल अवस्था/चोटहरू
• खेलकुद चोटहरू
• मस्कुलोस्केलेटल समस्याहरू
• रक्त नलीको असामान्यताहरू
नेपालमा CT-Scan र MRI को लागत कति छ?
CT स्क्यान र MRI को लागत स्क्यानको प्रकार र यसका सुविधाहरू अनुसार फरक हुन सक्छ। यद्यपि, CT-Scan को मूल्य रु: ३०००/- देखि ६०००/- सम्म हुन सक्छ जबकि MRI स्क्यानको लागत रु. ७०००/- देखि १२०००/-
काठमाडौंमा CT-Scan र MRI केन्द्रहरू
नाम ठेगाना सरकारी / निजी सम्पर्क नं.
१, त्रिभुवन विश्वविद्यालय तथा शिक्षण अस्पताल (TUTH) महाराजगन सरकारी ०१-४४१२३०३
२, शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकु सरकारी ०१-४२५३३९६
३, पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान (PAHS) पाटन सरकार ०१-५५४५११२
४, वीर अस्पताल, काठमाडौं कान्तिपथ सरकारी ०१-४२२१९८८
५, नेपाल प्रहरी अस्पताल पानी-पोखरी सरकारी ०१-४४१२५३०
६, प्रसुति गृह थापाथली सरकार ०१-४२६०४०५
७, वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल छाउनी सरकारी ०१-४२७४०१९
८, निजामती सेवा अस्पताल नयाँ बानेश्वर सरकारी ०१-४१०७०००
९, कान्ति बाल अस्पताल महाराजगञ्ज सरकारी ०१-४४११५५०/४४१३३९८
१०, टेस्ला डायग्नोस्टिक क्लिनिक बालुवाटार निजी ०१-४४४६०३१
११, बयोधा अस्पताल बल्खु निजी ९७७-१-४२८६४२८
१२, मनमोहन मेमोरियल मेडिकल कलेज र शिक्षण अस्पताल स्वयम्भू निजी ९७७-१-५२४७३१४/१५/१६/१७
१३, ग्राण्डी अन्तर्राष्ट्रिय अस्पताल धापासी-४ निजी ०१-५१५९२६६
१४, सूरिया हेल्थकेयर प्रा. लि. लाजिम्पाट-२ निजी ०१-४४११६६१
१५, बी एण्ड बी अस्पताल प्रा. लिमिटेड ग्वार्को निजी +९७७-१-५५३१९३३
१६, कान्तिपुर डायग्नोस्टिक सेन्टर प्रा. लिमिटेड नयाँ बानेश्वर निजी ०१-४१११०८८२
१७, मध्यपुर अस्पताल प्रालि, थिमि निजी ०१-५०९३३९५,०१५०९३३७२,०१५०९३३८८
१८, काठमाडौं मेडिकल कलेज सिनामंगल निजी ०१-४४६९०६४
१९, तारा अस्पताल, काठमाडौं सानेपा निजी ०१-५५४०४७८
२०, ह्याम्स अस्पताल, धुम्बाराही निजी ०१-४३७७४०४
२१, नेपाल मेडिसिटी भैसीपाटी निजी ०१-४२१७७६६
२२, ब्लू क्रस अस्पताल तिरपुरेश्वर निजी ०१-४२६२०२७, ०१-४२६१७९६
२३, मेट्रो रेडियोलोजी र इमेजिङ नक्सल निजी ९७७-१-४४३५२०० /४४३५४०० /४४२३८०५ / ४४१३२५०
२४, अलका अस्पताल (पी) लिमिटेड जावलाखेल निजी ०१-५५५५५५५, ०१-५५५१५५५
२५, ओम अस्पताल तथा अनुसन्धान केन्द्र चाबहिल निजी ०१-४४७६२२५
२६, राष्ट्रिय चिकित्सा अस्पताल तथा अनुसन्धान केन्द्र चाबहिल चोक निजी ०१-४४६७०६७
२७, सुवेच्य अन्तर्राष्ट्रिय अस्पताल तथा अनुसन्धान केन्द्र सीतापाइला निजी ०१-४२८९५३४+९७७-०१-४२८९५३५+९७७-०१-४३०२०२८
२८, अन्नपूर्ण न्यूरोलोजिकल इन्स्टिच्युट एण्ड एलाइड साइन्सेज माइतीघर मण्डला निजी ०१-४२५६६५६, ४२५६५६८
२९, उपेन्द्र देवकोटा मेमोरियल नेशनल इन्स्टिच्युट अफ न्यूरोलोजिकल एण्ड अलाईड साइन्स बाँसबारी प्राइभेट ०१-४३७३८५०, ४३७९०१० ३०, संजीवनी इमेजिङ हाउस प्रा.लि महाराजगन्ज ३,अमेरिकी दूतावास नजिक, काठमाडौं+९७७-१-५९१००८१, ५९१००८३,५९१००८४
